SİNEMANIN CİHADI: İRAN FiLMLERİ

Cihadı sinema ve müzik yoluyla  yaptıklarını düşündüğüm bir tür İran'lılar.. Zira hem notaları kalbe değiyor hem de kurguları dimağın sınırlarını zorlamakta.

 

Son dönemde biriken eski imkansızlıkların da verdiği bir aşk ve hırsla harika ile tanımlanamayacak akla zarar filmler çıktı İran'dan yakın zamanlarda 1000yediyüz19'uncu kez Kaplumbağalar da Uçar'ı seyrederken düşündüm de iyi ki var İran Sineması.. Bu yazıda hem onları onurlandırmak hem de bilmeyenler için İran Sinemasını biraz tanıtmak istedim eski bir sinema dergisi editörü olarak. Bol görselli bir yazı olacak bence kemerleri bağlayın İran'a yolculuk!!!

İran sinemasını devrim öncesi ve sonrası diye ikiye ayırabiliriz. Devrim öncesi İran Sineması özellikle Fransız filmlerinin etkisiyle asimile olmuştur diyebiliriz zira Fransız sinemasının o dönem İran Sinemasına olan yansımaları yadsınabilecek gibi değildir. Fakat ülkede adeta yeni bir çağ açan İran Devrimi başta Amerikan sineması olmak üzere dünya sinemasının ülkede yasaklanmasıyla birlikte bir on yıl kadar bocalama dönemi geçirip bu dönemde oldukça pasif kalmıştır.  Bu dönem İran Sinemasına yeni bir jargon ve bakış açısı arayışı getirmesiyle aslında sinemaya katkı sağlamıştır diyebiliriz zira günümüzde seyrettiğimiz ve adeta marka olan İran Filmlerinin temelleri devrim sonrası dönemde atılmıştır. Majid Majidi ve Abbas Kierostami gibi İran Sinemasına yeni bir yön verip içine düştüğü karanlıktan çıkaran yönetmenler sinemanın cihadını başlatmışlardır adeta... İslam felsefesinin temelleriyle yoğurdukları minimalist, çerçeve öykü ve yol temalı filmler  sinemayı zenginleştirmiştir. 

Bu dönemin akabinde sinemadaki katı kurallarda da yumuşama olmuştur. Sinemada kadın sanatçıların da etkin yer alabilmesi için çeşitli şartlar sağlanmıştır. 80lerden günümüze izleyen süreçte dünyanın çeşitli bölgelerindeki festivallerde gösterimi sağlanan 4000 kadar film uluslararası 300 kadar ödül İran Sinemasının dünya platformunda yer almasını sağlamıştır. 

1997 yılında Majid Mahjidi'nin Gökyüzünün Çocukları (Bacheha-Ye aseman) isimli filminin Oscar'a aday gösterilmesi ve Kierostami'nin Kirazın Tadı (Ta'm e Guillas 1997) isimli filminin de Cannese Film Festivalinde Altın Palmiye Ödülünü kazanması İran Sinemasının yerini sağlamlaştırıp kült filmlerle anılmasını sağlamıştır. İki yıl önce de Seperation isimli İran filminin Oscar'a aday gösterilmesi ve geçen süreler içinde İran Sinemasının hiç durmadan kendini yenilemesi de muazzam filmlerin habercisi oluyor..

İran Sinemasından bir en iyi on film deseniz size vereceğim 10 film adı sıralamadan bağımsız şöyle olurdu,

1) Kaplumbağalar da Uçar (Turtles can Fly): Bahman GHOBADI 2004 (Hayatta izlediğim en ama en iyi İran Filmidir saygıyla anarım ve 1 numaraya torpilsiz yerleştiririm. )

2) Bir Ayrılık (A Seperation) : Asfar FERHADİ 2011

3) Kirazın Tadı (Taste of Cherry):Abbas KIEROSTAMI 1997

4) Yarım Ay (Half Moon) : Bahman GHOBADI 2007

5) Elly Hakkında (About Elly): Asfar FARHADI 2009

6) Cennetin Rengi (Color of Paradise) : Majid MAJIDI 1999

7) Cennetin Çocukları (Chıldren of Heaven): Majid MAJIDI 1997

8) Serçelerin Şarkısı (The Songs Of Sparrows): Majid MAJIDI 2008

9) Kara Tahta (Blackboards): Samira Makhmalbaf 2000 

10) Beyaz Balon (The White Balloon) : Cafer PENAHI 1995 

Bu filmleri harika bir kısa filmle süslenmiş bir Farid FARJAD eseriyle onurlandırmak lazım şimdi 

İyi izlemeler şimdiden...