ÇANAKKALE

Hangi ülküyü savunursak savunalım 1915 tarihinin kalplerdeki yeri aynı değil mi? Pek öyle "vay efendim nasıl da savaştık, nasıl da yendik, ama ne zafer kazıdık tarihe" şeklindeki tezahüratları sevmiyorum.. Demezler mi adama "sana kalan miras için sen ne yaptın?" derler derler de utanırım verecek cevabımın olmayışına...

Neyse o da ayrı konu.. Çanakkale ile ilgili milyonlarca yazılı belge ve görsel var ama Çanakkale deyince aklıma hep 15 yaşındaki delikanlılar gelir ve isimsiz askerler tabi bir de Seyit Onbaşı.. Aslında Çanakkale deyince aklıma hep dönemin Türk halkı ve yaptıkları sayısız fedakarlıklar gelir..  Sıklıkla şikayet ettiğim hayatımı bir de onlarınkiyle kıyaslayınca kelimeler ne kadar anlamsız geliyor anlatamam... 


Bu yazı bu vatanda emeği olan sayısız insana adanmıştır. Ruhları şad olsun..

Görsellerle bakalım istedim Çanakkale'ye zira benim hiç kelimem yok size bu destanı anlatacak cinsten... Genel Kurmay Arşivindeki fotoğrafları bizimle paylaştı muhakkak sitesinde "Tarihten Kesitler" bölümüne göz atın hafızalara kazınacak cinsten fotoğraflar var...

Genel Kurmay Arşivinin en anlamlı fotoğraflarındandır bu benim için. Nurlar içinde yat Seyit Onbaşı! O elindeki yük ağır gelmemiştir eminim vatanın o dönem içinde bulunduğu durum kadar... Seyit Onbaşı'ya dair bir anektod aktarmak isterim okuduğum bir kaynakta kendisine bağlanmak istenen maaşı reddettiği söylenir onbaşının ve verem yüzünden öldüğü geçer yine aynı kaynakta.. 

Bu fotoğrafı da Genel Kurmay'ın sitesinden buldum üzerinde sadece "Gönüllü Bombacı" ibaresi varmış "er" henüz 13 yaşında bir çocuk! O ağır kelimenin altında hiç ezilmemiş taşıdığı büyük sorumluluk ona onlarca yaş katmış, çocuk gözlerine kararlılık minik bedenine zırh olmuş adeta.. 

Genel Kurmay'ın sitesinde rastladığım bir fotoğraf da bu beni en derinden yaralayan... Mehmet Çavuş savaş esnasında kolunu kaybetmiş hastaneden komutanına yazdığı mektupta bu durumu şu şekilde dile getirmiş;

"Sağ kolumu kaybettim. Zararı yok. Sol kolum var. Onunla da pekâlâ iş görebilirim. Beni üzen ve yeniden birliğime katılarak, düşmanla çarpışmama engel olan şey, yaramın henüz kapanmamış olmasıdır. Hastahaneden çıkıp, harbe iştirak edemediğim için beni mazur görünüz. Affediniz komutanım."

Peki bunun üstüne ne denir? 

Genel Kurmay'dan farklı bir fotoğraf, tayınlarını paylaşan askerler mevcut fotoğrafta.. Tayınlarının ne olduğunu hepimiz biliyoruz sanırım "bir parça ekmek, hoşaf ve çorba!" 50 kiloluk bünyemi doyurmaya yetmeyecek bu menü bu askerlerin bir öğünüymüş... Düşündükçe seçtiğim yemeklerden ve kafamda kodlu "açlık" tanımından utandığım doğrudur..

Bu fotoğrafı herkes hatırlar değil mi? Çanakkale deyince hafızamın bana ilk armağanıdır bu görsel.. Kimisi 15 kimisi 20 kimisi Kürt kimisi Çerkes kimisi Laz.. Hepsi ayrı memleketlerden gelmiş hepsi de ailesinin en kıymetlisi ama söz konusu bayrak olunca "can"larını ortaya koyup bir ülküde buluşmuşlar.. Şimdi bize bakıyorum da bizim sonumuzu birbirimize olan tahammülsüzlüğümüz getirecek diyorum... 

Genel Kurmay'ın sitesindeki o anlamlı fotoğraflardan biri.. İşte o hep konuştuğumuz "Türk Kadını" var ya ha  tam da böyle bir şey o işte.. Günümüzde hala trajikomik şekilde "yerini" tartıştığımız "kadın" Çanakkale'de cephe gerisinde en anlamlı görevlerden birindeydi... Kimbilir kimin evladı, kimin annesi, kimin eşi?? 

Bu şuana dek denk geldiğim en iyi görsellerden birisi bu fotoğrafta gördüklerinizin hepsi ÇOCUK sizin evladınız, benim öğrencilerim, başkalarının kardeşleri var bu yaşlarda.. Ya onlar? Onlar annelerinin kıymetlisi kimbilir bir evin tek oğlu ya da bir insanın tek dayanağı... Kınalı diye bir hikaye vardır bilir misiniz? Kurtuluş döneminde savaşa gidecek genç çocuklara kına yakıp gönderirmiş ailesi"vatanına kurban olsun"diye. İşte bunlar da o kınalı çocuklar..

Bizler sizleri unutmadık dilerim haklarınız helal olmuştur bize...

Tüm bunlara bakınca diyorum ki işte ben böyle bir neslin torunuyum ne büyük gurur!

 Günümüzde okullarda düzenlenen fecaat yüklü anma etkinlikleri yerine bu görselleri koysalar bence minik kalplere vatan sevgisini en derinden ve en tez şekilde aşılarlardı.. Bu görseller hiç konuşmadan milyonlarca kurşun değerinde acı ve minnet bırakıyor omuzlara.. Bir şeyler yapmak lazım bize kalan mirasa sahip çıkmak için diyorsanız önce bu derin ve anlamlı izlere bir bakın sonra da çocuklarınızla paylaşın. Nacizane bir öneridir "ben ne yapabilirim"diyen en azından bunu yapıp çocuğuna bu bilinci aşılayabilir.. Ve de Çanakkale'leri Sarıkamış'ları günlere sığdırmayalım işte o zaman şehitleri manen öldürdüğümüzü düşünüyorum. Çanakkale'ler, Sarıkamış'lar, Samsun'lar birer hayat tarzı olsun en minnet duyulanından...